Bệnh zona gây ra do sự tái hoạt vi rút varicella zoster tiềm ẩn ở rễ thần kinh cảm giác cạnh cột sống trong quá khứ. Đây là bệnh nhiễm trùng da với biểu hiện là các ban đỏ, mụn nước, mụn mủ lõm giữa tập trung thành đám mọc theo đường phân bố của thần kinh ngoại biên. Bệnh sẽ thường gặp ở mọi lứa tuổi, thường gặp hơn ở người già, người suy giảm miễn dịch, đặc biệt ở người lây nhiễm HIV/AIDS.
Bệnh zona
Triệu chứng của bệnh zona:
Trước khi phát bệnh khoảng từ 1-5 ngày, người bệnh có cảm giác bất thường tại một vùng da như bỏng, nóng rát, châm chít, tê, đau nhất là lúc về đêm, hiếm hơn là dị cảm ở một vùng hoặc nhiều dây thần kinh chi phối, kèm theo có thể nhức đầu, sợ ánh nắng, khó chịu. Thời kỳ này được gọi là thời kỳ vi rút lan truyền dọc theo thần kinh. Khoảng một ngày sau, trên vùng da có thay đổi, cảm giác xuất hiện các nốt đỏ như hạt tấm, sau tập trung thành dát đỏ, mãn đỏ khoảng vài cm, hơi nề, sắp xếp dọc theo đường đi của của một dây thần kinh ngoại biên và dần dần nối với nhau thành dải, thành vệt.
Một vài ngày sau, trên những dác đỏ, mảng đỏ xuất hiện mụn nước, bọng nước tập trung thành đám giống như chùm nho, lúc đầu mụn nước căng, dịch trong. Sau vài ngày, vùng trung tâm mụn nước hơi lõm xuống, dần đục hóa mủ, dập vỡ đóng vảy tiết. Bệnh thường xuất hiện ở vị trí một bên, không vượt quá đường giữa cơ thể và phân bố theo đường đi của dây thần kinh ngoại biên. Nhưng cá biệt nổi ở hai bên hoặc có dấu hiệu lan tỏa đối với những người bị nhiễm HIV. Bệnh cạnh đó kèm theo hạch bạch huyết vùng lân cận sưng to. Bệnh có thể kéo dài từ 2-4 tuần. Đối với người cao tuổi tổn thương nhiều hơn so với tuổi trẻ, mụn nước và bọng nước có thể xuất huyết, hoại tử nhiễm khuẩn để lại sẹo xấu và kéo dài.
Xem thêm: Bệnh vảy nến chữa trị như thế nào
Nguyên nhân gây ra bệnh zona:
Bệnh zona do một virut hướng da và thần kinh có tên là varicella zoster gây nên. Vi rút (VZV) thuộc họ vi rút Herpes 3 gây bệnh ở người và cũng chính là vi rút gây bệnh thủy đậu.
Bệnh thường xuất hiện ở những người đã từng mắc bệnh thủy đậu trong quá khứ hoặc tiêm chủng thủy đậu. Người mắc bệnh thủy đậu sau khi khỏi bệnh hầu hết các VZV bị tiêu diệt. Một số ít vi rút còn sống sót trên tổn thương da và niêm mạc sẽ xâm nhập vào thần kinh cảm giác, lan truyền hướng tâm theo bó sợi thần kinh đến hạch thần kinh cảm giác cạnh cột sống và ở đó dưới dạng tiềm tàng, im lặng và vô hại trong một thời gian dài. Khi gặp điều kiện thuận lợi VZV có sẵn ở hạch thần kinh sẽ hoạt động, nhân lên và lan truyền theo đường thần kinh gây viêm lan tỏa, hoại tử thần kinh và gây tổn thương zona trên da và niêm mạc.
Cách chăm sóc bệnh zona:
Người bệnh không được gãi vì có thể làm gia tăng nguy cơ bị nhiễm trùng thứ phát và có thể để lại sẹo.
Dùng băng ép ngâm nước lạnh băng vào vết thương rỉ mủ trong khoảng 20 phút, làm khoảng 7-8 lần/ngày để làm dịu bớt cơn đau và làm khô vết thương. Nó còn giúp lấy bớt vảy ra ngoài và làm giảm khả năng bị nhiễm trùng. Ngưng sử dụng băng ép khi vết thương đã khô giúp cho những vùng da xung quanh không trở nên khô và ngứa.
Luôn giữ cho vết thương được sạch sẽ bằng xà bông nhẹ và nước. Nên mặc quần áo rộng để tránh bị thương thêm khi quần áo tiếp xúc với vết thương. Tránh những tiếp xúc da, chạm da với những người chưa từng bị thủy đậu, đang bệnh, hoặc những người bị suy giảm miễn dịch. Nên ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và điều trị theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Khi mắc chứng bệnh zona người bệnh nên đi bác sĩ chuyên khoa da liễu để bác sĩ điều trị, không nên để bệnh kéo dài, nếu không biết cách chăm sóc đúng cách bệnh sẽ dẫn đến nhiễm trùng và để lại sẹo rất xấu.
Tham khảo: Cách phòng và điều trị bệnh sởi
